یادگیری در سفر
تالیف: زهرا گلیج
ترکیه از کشورهای در حال توسعه در منطقه آسیای جنوب غربی است. طی سالهای اخیر توانسته به دلیل موقعیت زمین شناختی اقتصادی و برنامه ریزی در گامهای ابتدایی که در رسیدن به جایگاه توسعه یافگتی برمی دارد بر بحرانهای سیاسی و اقتصادی به وجود آمده در سالهای اخیر چیره شود و تحولات چشگیری را بوجود آورد. ترکیه کشوری جوان است و حدود 35% جمعیت ترکیه زیر 20 سال هستند و 6 درصد جمعیت بالای 65 سال هستند. اقتصاد ترکیه اقتصادی خدمات محور است که بیش از 45 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور از درآمد بخش خدمات تامین می شود. در سال 2008 میلادی ارزش تولید ناخالص داخلی این کشور بر مبنای برابری قدرت خرید برابر با 5/906 میلیارد دلار آمریکا بود که نسبت به سال 2007 بیش از 13 میلیارد دلار رشد داشت.
قوانین مربوط به زنان در ترکیه
برای برابری جنسیتی در مسیرهای قانونی و در جهت توسعه ترکیه صورت گرفته است. اصلاحات متعددی در قانون اساسی از مهمترین اقداماتی است که بر سیاستهای مربوط به زنان تاثیر داشته است.
برنامه های ترکیه برای افزایش مشارکت اقتصادی زنان
ترکیه در راستای برطرف کردن شکاف جنسیتی و افزایش مشارکت اقتصادی زنان اهداف و سیاستهایی را در برنامه نهم توسعه خود (2008-2013) به کار گرفته است. ترکیه سه هدف را برای مشارکت اقتصادی زنان تعیین کرده و برای دستیابی به این اهداف استراتژیهایی را تدوین کرده است. طبق هدف اول این برنامه تمام بخش‌ها بایستی برای افزایش اشتغال زنان را در مسیر برنامه نهم توسعه قرار دهند. به موجب هدف دوم موقعیت اقتصادی زنان در محیطهای روستایی بهبود خواهد یافت و هدف سوم به تبعیض جنسیتی در بازار کار به شدت مقابله می‌شود و شکاف جنسیتی دستمزدها کاهش خواهد یافت. افزایش اشتغال زنان به صورت بالقوه از طریق آموزش، آموزش‌های حرفه‌ای و تخصصی، کارآفرینی، آموزش بزرگسالان و برنامه‌های نیروی کار در راستای تقاضای بازار کار، ایجاد آموزش‌های حمایتی بر روی موضوعاتی مانند تدابیر اجتماعی و روانی، شناخت موسسات عمومی و افزایش اعتماد بنفس بانوان، تشویق و حمایت کارآفرینی زنان از طریق آموزش، تامین مالی و خدمات کارشناسی، ایجاد و متنوع سازی پروژه‌های درآمدزا برای زنان روستایی و پروژه‌هایی که به بهبود شرایط کار آنها کمک می‌کند. تقویت کارآفرینی زنان در بخش کشاورزی و در مسیر تجارت محصولات آن حمایت از تشکیل شرکت‌های تعاوتی زنان، افزایش عضویت زنان و مشارکت در تعاونی‌های موجود، قراردادن زنان کشاورز در شبکه امنیت اجتماعی، جمع‌آوری اطلاعات مرتبط با تفاوت‌های درآمدی بین زنان و مردان در یک کار مشابه و تلاش برای تصحیح تفاوت‌های دستمزد میان زنان و مردان برخی از استراتژیهایی است که این کشور در راستای اهداف برنامه نهم توسعه تدوین کرده است.
مطالعات نشان می‌دهد طبق برنامه نهم توسعه، که مشارکت اقتصادی زنان در ترکیه همچنان پایین است و مهمترین دلیل این امر، عقاید سنتی در مورد نقش زنان در جامعه، سطح پایین آموزش زنان، شرایط نامناسب برای نگهداری از کودکان و دستمزدهای پایین در شغل‌های سطح پایین است. تعداد زیادی از زنان در ترکیه در مشاغل غیر رسمی کار می‌کنند.
یکی از عوامل موثر در کارآفرینی بهبود فضای کسب و کار است. عاملی که به پیشرفت کارآفرینی و توسعه آن در کشورها کمک می‌کند ترکیه با درک این موضوع مهم تلاش‌های بسیاری را برای بهبود شاخص‌های محیط کسب و کار در کشور انجام داده است. از سال 2011، مدت زمان شروع کسب و کار در ترکیه به 6 روز رسیده است که این شاخص در بین کشورهای G20 کمترین میزان است. براساس گزارش Doing Business 2017، فرایندهای ثبت کسب و کار در این کشور آسانتر از قبل شده است فرایندهایی مانند ثبت مالیات، ثبت تامین اجتماعی، ارائه گواهینامه آسانتر شده است. طبق این گزارش سیستم پرداخت مالیات هم از طریق ایجاد و تقویت سیستم‌های الکترونیکی در این کشور تسهیل شده است. از دیگر اقدامات دولت ترکیه تسهیل امور بانکی برای کارآفرینان برای اخذ وام است. طبق این برنامه حداقل سپرده بانکی نزد بانک‌ها برای گرفتن وام کاهش یافته است. این پول باید قبل از ثبت نام یا حداکثر سه ماه پس از آن به بانک داده شود.
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که دولت ترکیه طبق برنامه‌های حمایتی خود در زمینه دسترسی به منابع مالی غیر بانکی برای کارآفرینان نیز اقدامات موفقی انجام داده است. ترکیه در میان سایر همتایان خود در این شاخص بهبود قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده است. ترکیه اقدامات مناسب و موثری در جهت ایجاد تصویر مثبت از کارآفرینان از خود نشان داده است. تعامل با رسانه‌های گروهی و دانشگاه‌ها ابزار مناسبی بوده تا از طریق آموزش
فرهنگ کارآفرینی را در کشور ترویج کنند و یکی از اقدامات مناسب ترکیه اختصاص کرسی‌های مناسب ترکیه در این راستا بیشتر در دانشگاه‌ها و مدارس کسب و کار به رشته کارآفرینی است.
منابع:
- مطالعه تطبیقی مشارکت اقتصادی زنان در کشورهای ایران، مالزی و ترکیه
- مدل کارآفرینی آلمان و ترکیه روزنامه دنیای اقتصاد، خرداد 96
