یادگیری در سفر
ثبت ملی ردپاهای عظیم‌الجثه در بیرجند
۴۶ ردپای حیوان عظیم‌الجثه‌ای در منطقه‌ای واقع در ۴۳ کیلومتری بیرجند متعلق به دوران «سوم زمین‌شناسی» با شماره ۳۱۱ در فهرست آثار طبیعی به ثبت رسید.
مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی با اعلام این خبر گفت:رد پای حیوانات عظیم‌الجثه در درون طبقات سنگی ارتفاعات منطقه یادشده به صورت حفره‌های بیضی شکل قابل مشاهده است که این ردپاها تداعی‌کننده عبور این جانوران روی لایه‌های نازکی از رسوبات آن دوران است.
فرهاد نظری افزود: بر اساس تحقیقات صورت گرفته، واضح‌ترین ردپاها روی لایه سوم شناسایی شده است. با توجه به اینکه از نمایان شدن لایه موسوم زمان زیادی نمی‌گذرد، از این رو جایِ پاها کاملا سالم و بدون فرسایش حفظ شدهاند.
به گزارش روابط عمومی معاونت میراث فرهنگی، این آثار نخستین‌بار در سال ۱۳۷۶ در بررسی‌های باستان شناسی و سپس در سال ۱۳۷۷ توسط اساتید زمین‌شناسی از دانشگاه‌های بیرجند و مشهد، سازمان زمین‌شناسی کشور و دانشمندان آمریکایی و کانادایی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس مطالعات جامع صورت گرفته در سال ۲۰۰۰ میلادی این رد پاها به پری سوداکتیل‌ها که از پستانداران بزرگ دوره آئوسن (۳۰ تا ۵۰ میلیون سال قبل) بوده، نسبت داده‌اند.
بنابر این گزارش، این پرونده‌ی ثبتی، تعداد رد پاهای شناسایی شده ۴۶ عدد است که رد پای شماره ۳۵ در ابعاد ۴۰ در ۳۰ سانتی‌متر بزرگ‌ترین و شماره ۲۴ با طول ۲۵ در ۶ سانتی‌متر کوچک‌ترین ردپا در ناحیه مورد مطالعه بوده است. همچنین با توجه به شواهد و ارتباط نزدیک ردپاهای موجود از منطقه با رد پای پستانداران مشابه در اواخر دوره «پالئوسن »تا اواخر «ائوسن» در نقاط مختلف دنیا می‌توان این آثار را به راسته علفخواران منقرض شده به نام‌های «پانتودونتها» و «دتیوسراتاها» نسبت داد.
