یادگیری در سفر
اطلس زبانی ایران در حال تدوین است
اطلس زبانی ایران، كه طرحی ملّی است با هدف عرضهٔ تصویریِ تا حدّ امكان دقیق از سیمای زبانی كشور، در گروه زبان و گویش پژوهشكدهٔ زبان شناسی، كتیبه ها و متون در حال تدوین است.
به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، فریار اخلاقی، مدیر گروه زبان و گویش رایج پژوهشكدهٔ زبان شناسی، كتیبه ها و متون؛ و از مدیران پروژهٔ طرح اطلس زبانی ایران، با اعلام این خبر، تصریح كرد كه این طرح از سال 1380 تا كنون به همّت پژوهشگران پژوهشكدهٔ زبان شناسی، كتیبه ها و متون، در حال پیگیری است.
او آغاز اجرای این طرح را دههٔ 1350 اعلام كرد و گفت: در این طرح، بر اساس پرسش نامه ای متشكل از 105 واژه و عبارت؛ و 36 جملهٔ رایج در آبادی های بالای ده خانوار كشور، نمونه های زبانی با ضبط صدای گویشور گردآوری شده است .
عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری افزود: در ادامهٔ كار، از سال 1380 پژوهشگران اطلاعات گویشی را كه عمدهٔ آن بر روی نوارهای كاست ضبط شده بود، بر حسب شهر و استان ساماندهی كردند.
به گفتهٔ وی، این كار به منظور آماده سازی اطلاعات گویشی برای تدوین اطلس زبانی پویا (اطلسی رایانه ای كه بتوان با آن نقشه های زبانی پویا ترسیم كرد) صورت گرفته است .
این پژوهشگر گفت: لازم بود ابتدا نرم افزاری رایانه ای برای اطلس زبانی تهیه شود و سپس تمامی مواد زبانی از محیط مغناطیسی نوارهای كاست به محیط دیجیتالی منتقل شود تا در محیط نرم افزار اطلس بتوان با آن ها كار كرد كه برای این، سی هزار نمونهٔ گویشی دیجیتالی برای آوانویسی آماده شده است .
او افزود: تا كنون حدود شش هزار نمونهٔ گویشی از مجموع سی هزار نمونهٔ گویشی موجود به كوشش شماری از دانش آموختگان زبان شناسی دوره دیده و مسلط به اصول آوانویسی به روش آی .پی .ای. (ipa) ، به صورت رایانه ای آوانویسی شده و برای ترسیم نقشه های اطلس زبانی آماده شده است .
مدیر گروه زبان و گویش رایج پژوهشكدهٔ زبان شناسی، كتیبه ها و متون گفت: فاز جدید طرح در حال حاضر پس از به روز رسانی نرم افزار اطلس، كه با توجه به پیشرفت علوم رایانه یی ضروری بود، در مرحلهٔ پایانی است .
وی گفت : همچنین ورود اطلاعات و آوانویسی بقیهٔ نمونه های گویشی با تمركز بر استان ها و با هدف تدوین اطلس های استانی، كه پیش زمینهٔ تدوین اطلس زبانی كل ایران است، پی گرفته خواهد شد .
