اثر پروازهای مستقیم بر گردشگری

با توسعه همکاری های ایران با شرکت های هوایی بین المللی و افزایش پروازهای مستقیم از دیگر کشورها به ایران، بسته های سفر تنوع می یابند و هزینه سفرها کمتر می شود.

برداشته شدن تحریم ها، پای شرکت های هوایی نامدار و معتبر جهان را به ایران باز کرده و صنعت هوایی و گردشگری ایران را در آستانه فصل جدیدی از تحولات قرار داده است. فرود هواپیمایی ایرفرانس، به عنوان نخستین شرکت هواپیمایى که بعد از اجراى برجام پروازهاى خود به ایران را از سر گرفت و قرار است با سه پرواز در هفته مسافران ایران را از فرودگاه شارل دوگل پاریس به فرودگاه امام خمینى (ره) تهران برساند، در کنار دیگر پروازهای شرکت آلمانى لوفت هانزا و شرکت اتریشى استریا ایر، ایران را به اروپا متصل می کند و تعاملات گردشگری کشورمان را با اروپا افزایش خواهد داد.

در طول سال های گذشته، با محدود شدن پروازهای خارجی به ایران و همچنین تحریم شرکت های هواپیمایی ایرانی، ایجاد اختلال در ارتباطات هوایی، دشواری های بسیاری را برای مسافران به همراه داشت. کاهش امنیت پروازها، طولانی شدن مسیرها، توقف های طولانی در فرودگاه های کشورهای ثالث، محدودیت تعداد و انواع پروازها و تحمیل هزینه های اضافی به مسافران، همه و همه از جمله مشکلاتی بود که رفت و آمدهای هوایی به ایران را تحت الشعاع قرار می داد.

در این میان، سود زیادی هم نصیب کشورهایی همچون ترکیه و دیگر کشورهای عربی منطقه شد که با افزایش پروازهای خود به ایران، به تقاضای مسافران برای ورود و خروج هوایی پاسخ می دادند. شرکت های هواپیمایی ایران نیز مجبور بودند برای خرید سوخت و پر کردن باک های خود، در آسیای مرکزی، اوکراین و ترکیه توقف کنند؛ چراکه شرکت های غربی از فروش سوخت به هواپیماهای ایرانی امتناع می کردند. چنین شرایطی، علاوه بر متضرر کردن صنعت هوایی کشور و کاهش درآمدهای شرکت های هواپیمایی، صنعت گردشگری را نیز به شدت متاثر کرد؛ چه اینکه حمل و نقل به عنوان یکی از اساسی ترین زیرساخت های توسعه گردشگری، ارتباط مستقیمی با میزان سهولت و هزینه مسافرت ها داشته و از این رو، هرگونه تغییری در وضعیت حمل و نقل، به سرعت اثر خود را بر گردشگری نشان خواهد داد.

حالا به گفته کارشناسان اقتصادی و گردشگری، توسعه همکاری های ایران با شرکت های هوایی بین المللی و افزایش پروازهای مستقیم از دیگر کشورها به ایران، اثرات مثبتی بر گردشگری کشور خواهد داشت. در این بین به اعتقاد آن ها دو اثر برجسته تر خواهد بود؛ نخست آنکه بسته های سفر تنوع می یابند و دست تورگردانان و آژانس دارها برای تعریف تورهای گردشگری بازتر خواهد شد و دیگری اینکه هزینه سفرها کمتر می شود. آن ها معتقدند اثرات غیرمستقیم آن نیز اشتغال زایی و توسعه صنایع وابسته به گردشگری است.

تسهیل ورود و خروج گردشگران به کشور

در همین حال مدیر یکی از آژانس های گردشگری کشور که در زمینه ورود تورهای خارجی و همچنین طراحی تورهای خروجی فعالیت می کند، می گوید: «پروازهای مستقیم از شهرهای بزرگ اروپایی به تهران، با ایجاد یک هاب هوایی، رونق صنعت گردشگری را به همراه خواهد داشت.» رقیه حاتمی پور اضافه می کند: «گسترش صنعت هوایی به عنوان سهل ترین و سریع ترین راه ارتباطی، ورود و خروج گردشگران به ایران را تسهیل می کند و به صورت مستقیم بر آمار ورود گردشگران خارجی اثر می گذارد.»

وی با تاکید بر اینکه این امر چند نتیجه مهم دارد، می گوید: «نخست اینکه حضور شرکت های معتبر هوایی، در امنیت و اعتبار پروازها نقشی عمده دارد و همین امر مشتاقان سفر به ایران را برای ورود به کشورمان مصمم تر می کند.» این مدیر آژانس با اشاره به اهمیت این قراردادها و توافقات انجام شده با شرکت های هواپیمایی صاحب نام می افزاید: «علاوه بر این، آژانس های مسافرتی دستشان برای تعریف بسته های سفری متنوع تر باز شده و این امر با دادن حق انتخاب بیشتر به مسافران، تقاضا در بازار سفر را افزایش و با ایجاد رقابت، ارتقای کیفیت خدمات گردشگری را به دنبال خواهد داشت. »

حاتمی پور همچنین می افزاید: «از سوی دیگر شهروندان کشورهای دیگر، ترجیح می دهند با هواپیماهایی که از کشور خودشان بلند می شوند و متعلق به شرکت های هواپیمایی کشورشان است، پرواز کنند که در صورت برقراری پروازهای مستقیم از تعداد بیشتری از شهرهای خارجی، طبیعتا گردشگران بیشتری هم به ایران سفر خواهند کرد.»

به اعتقاد این فعال گردشگری، حال که با این اتفاقات مثبت، زمینه های بنیادین و زیرساختی گردشگری تسهیل شده است، آژانس داران و تورگردانان با فراغ خاطر بیش تری می توانند بر دیگر جنبه های کار خود تمرکز کنند. حاتمی پور در این باره تاکید می کند: «طراحی بسته های سفری که بتواند برای جمعیت بیش تری از گردشگران جذاب باشد و گروه های سنی و طبقاتی گسترده تری را شامل شود، نیازمند خلاقیت است و در شرایطی که فعالان این صنعت با مشکلات ساختاری و زمینه ای دست به گریبان باشند، زمان و آرامش کافی برای اندیشیدن به این گونه از موارد را نخواهند داشت؛ اما حالا به نظر می رسد که تسهیل شرایط، به تنوع بیشتر در خدمات سفر و افزایش کیفیت این خدمات منجر شود.»

دومینوی توسعه هوایی و گردشگری

حضور شرکت های بزرگ و معتبر هوایی در کشور علاوه بر اینکه باعث گسترش و تسهیل ارتباطات ایران با جهان خواهد شد، زمینه ورود سرمایه گذاران خارجی علاقه مند به سرمایه گذاری در صنعت هوایی ایران را فراهم می کند و سبب ترمیم، نوسازی و توسعه پیکر نحیف و فرسوده ناوگان هوایی کشور می شود. همچنین انتقال دانش و تکنولوژی هوایی روز دنیا امنیت پروازها را بیشتر کرده و از آمار حوادث هوایی خواهد کاست.

از سرگیری پروازهای ایرفرانس و افزایش تعداد پروازهای خارجی به ایران، دیگر شرکت های بزرگ هواپیمایی دنیا را برای ورود به کشورمان مشتاق تر و برای ایجاد زمینه سازی های لازم، وارد مذاکره با طرف های ایرانی کرده است؛ تا آنجا که دونالد ترامپ، نامزد رقابت های ریاست جمهوری آمریکا در پی سفر هیات بلندپایه ایرانی به فرانسه و نمایندگان سازمان هواپیمایی برای عقد قرارداد نهایی خرید هواپیما، اعلام کرده که چرا ما کاری نکردیم که این هواپیماها از بوئینگ خریداری شود.

از سوی دیگر، استفان دیون، وزیر خارجه کانادا نیز گفته که اگر ایرباس می تواند هواپیما به ایران بفروشد، چرا بمباردیر کانادا نتواند چنین کاری انجام دهد؟ به اعتقاد وی، عدم تمایل برای برداشتن تحریم های ایران از سوی محافظه کاران کانادا به ایرباس کمک کرده است، نه به بمباردیر.

سوزان بنوآ، رئیس گروه آنرو مونترال که نماینده بخش هوافضای مونترال است نیز معتقد است: «اگر تحریم ها برداشته شوند، خبر فوق العاده ای برای این صنعت خواهد بود. در حال حاضر رقابت منصفانه ای با ایرباس نداریم؛ زیرا ایرباس می تواند به ایران فروش داشته باشد.» استفان گی، مدیر شرکت منزیس اسکاتلند در آفریقا، خاورمیانه و هند هم معتقد است: «اجلاس بین المللی هوانوردی ایران 2016، پنجره کوچکی بود که یک نیاز بزرگ را نشان داد. بنابراین لغو تحریم های ایران فرصت استثنایی برای صنعت هوانوردی جهان برای ورود به این بازار ایجاد کرده است.»

اما هواپیمایی اتریش نخستین شرکتی بود که خدمات خود را از سال 2014 در تهران از سر گرفت. بریتیش ایرویز نیز در 14 ژوئیه 6 پرواز هفتگی به ایران را از سرخواهد گرفت و خبرها حاکی از احتمال برقراری پرواز مستقیم میان تهران – توکیو است.

در همین خصوص، روزنامه فایننشال تایمز نیز در گزارشی به از سرگیری پروازهای خارجی به ایران پرداخته و با اشاره به تلاش برای نوسازی هواپیماهایی که عمر بعضی از آن ها از 25 سال بیش تر بود، خاطرنشان کرده است: «ایران با شرکت ایرباس فرانسه برای خرید هواپیما قرارداد بسته و با بوئینگ نیز در حال مذاکره است.» این روزنامه انگلیسی در ادامه نوشته است: «پروازهای امن و افزایش شمار پروازهای خارجی در تحقق هدف گذاری ایران برای سالانه 50 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی، حیاتی است.»

هوشیاری مقامات ایرانی در بهره گرفتن از این فرصت برای احیا و نوسازی ناوگان هوایی، آینده صنعت هوایی کشور را تعیین خواهد کرد؛ صنعتی دانش محور که سبب توسعه دیگر بخش های صنعتی و اقتصادی (نظیر گردشگری) شده و مراودات ایران با جهان را گسترش خواهد داد. در همین راستا، لجستیک، تعمیر و نگهداری هواپیماها و بازسازی شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی از اولویت هایی است که از سوی وزیر راه و شهرسازی عنوان شده است.

از سویی نوسازی و طراحی هفت فرودگاه بین المللی نیز در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفته و مذاکراتی نیز با برخی از شرکت های خارجی انجام شده است. فعال سازی مسیرهای هوایی جدید نیز از دیگر اقداماتی است که پس از لغو تحریم ها مورد توجه مسوولان کشور قرار گرفته است. به نظر می رسد همه چیز برای افزایش روزافزون گردشگران اروپایی و آمریکایی به ایران آماده است. حالا مسوولان صنعت حمل و نقل در حال صاف کردن مسیر توسعه گردشگری ورودی هستند و دارند توپ را کم کم در زمین مسوولان گردشگری کشور می اندازند.

ترکیب گردشگران پرواز های مستقیم پاریس به تهران

مدیرعامل ایرفرانس گفت: «با از سرگیری پروازهای مستقیم بین تهران و پاریس، سالانه 80 هزار مسافر ایرانی و فرانسوی بین دو کشور جابه جا می شوند.» فردریک گژی مدیرعامل ایرفرانس که همزمان با نشستن نخستین پرواز مستقیم از پاریس به تهران، به ایران آمده بود در گفت و گو با «ایرنا» افزود: «50 درصد مسافران خارجی این پرواز به ایران را فرانسوی ها تشکیل می دهند و باقی از کشورهایی مثل آمریکا و کانادا خواهند بود.» وی خاطرنشان کرد: «بعد از برجام، همه در فرانسه از ایران حرف می زنند و بخشی از مردم فرانسه که از فرهنگ ایران چیزهایی شنیده اند، دوست دارند به ایران بیایند و از نزدیک کشور شما را ببینند.»

گژی افزود: «یکی از دلایل اشتیاق فرانسوی ها برای سفر به ایران این است که فرانسوی ها ذاتا انسان های کنجکاوی هستند و شناخت نقاط جدید و آشنایی با تاریخ و فرهنگ آنها، برایشان جالب توجه است. در این مورد هم برای فرانسوی ها یک افتخار است که از یک کشور با تمدن طولانی که پرسپولیس و تخت جمشید را دارد، دیدن کنند.» وی ادامه داد: «دوستان من که به ایران سفر کرده اند درباره میهمان نوازی مردم ایران حرف های خوبی می زنند.»

مدیرعامل ایرفرانس خاطرنشان کرد: «من اولین بار است که به ایران می آیم اما به طور قطعی وقتی سفر کردن بین دو کشور آسان تر می شود این تبادل بهتر شکل می گیرد؛ مثلا من در همین مدت کوتاه حضور در ایران تحت تاثیر ذائقه ایرانی قرار گرفته ام. متقابلا سعی کرده ایم تا مسافران ایرانی هم از بدو ورود به داخل هواپیما با یکسری از نمادها و ذائقه های فرهنگ مردم فرانسه آشنا شوند یا برای نمونه در همین پرواز اول، یکی از رهبران ارکستر فرانسه با ما به تهران آمد و هفته آینده تور کنسرتی را در ایران خواهد داشت و من به ارتقا و تبادل فرهنگ ها از طریق رفت و آمد بسیار خوش بین هستم.»

ژیل روش مدیر بخش خاورمیانه شرکت ایرفرانس هم که در این سفر هیات فرانسوی را همراهی کرده بود، گفت: «از نظر من برداشته شدن تحریم ها می تواند یک عامل بسیار مهم برای گشایش روابط باشد که این اتفاق را دولت آقای روحانی رقم زد و این پیام روشن را به دنیا داد که ایران اهل تعامل و خواهان رابطه با دنیا است.» روش در ادامه افزود: «مهم ترین چیزی که باعث می شود ما در رقابت با شرکت های هواپیمایی ترکیش ایر و هواپیمایی امارات برنده باشیم این است که مکان فرودگاهی ما برای ترانزیت پروازهای بین المللی استراتژیک تر است و تقاضای زیادی از کشورهای مختلف داریم که قابل مقایسه با آنها نیستیم. ضمن اینکه از نظر خدمات هم صد در صد تمام تلاشمان را خواهیم کرد که ذائقه فرانسوی دلپذیر با ذائقه ایرانی ترکیب شود و خدمات با این مصلحت در اختیار گردشگران قرار گیرد.» وی تاکید کرد: «مهم است بدانید که ایرفرانس هرگز به طور کامل ایران را ترک نکرده بود و با اینکه پروازی در این سال ها برقرار نبوده است، ولی نمایندگانی از ما در ایران حضور پیدا کرده و خواهان این مناسبات بوده ایم.»