آخرین خبرها

ذکر خنجر

photo_2016-03-05_01-00-18

موسیقی ترکمنی به شکلی از موسیقی اطلاق می‌شود که در بین اقوام ترکمن ایران، ترکمنستان و افغانستان رواج دارد.
اما ذِکرِ خَنجَر یک نوع نمایش هنری رایج  ترکمن هاست. این رقص که به طور دسته‌جمعی و با لباس سنتی و خنجر بر کمر صورت می‌گیرد، حالتی ذکر گونه دارد و برداشتی است عارفانه از حالت و جذبه شمنان  و صوفیان .

حدود سه قرن قبل از ظهور اسلام مراسم رقص خنجر صرفاً عنوان آیین نمایشی با مضمونی حماسی اجرا می‌شد. قبایل ترکمن قبل از شکار و شروع نبرد با حیوانات درنده این مراسم را اجرا می‌کردند تا روحیه گرفته، در مبارزه پیروز شوند. بنابراین عده‌ای از کارشناسان و پژوهشگران آداب و رسوم و فرهنگ قوم ترکمن، این نمایش هنری را یک نوع آمادگی کامل برای رزم و مبارزه در گذشته‌های دور می‌دانند که طی آن جنگجویان و مبارزان صحرا، پیش از عزیمت به میدان نبرد، شمشیرها را به دست گرفته، با جمع شدن و چرخیدن و انجام حرکات موزون که با نعره و فریاد همراه بوده، خود را برای نبرد یا مقابله با دشمنان آماده کنند و بعد از آن روانهٔ میدان نبرد شوند. امروزه گرفتن خنجر به دست غزل‌خوان گروه، یادگار آن دوران است.

روشن است که مضمون اشعار در آن دوران حماسی و در وصف شجاعت‌ها و قهرمانی‌های جنگجویان آن قبیله بوده‌است. ولی پس از حمله اسلام به ایران  این اشعار رنگ مذهبی به خود گرفت و هویت اصلی خود را از دست داد.

به نظر بنده اما بنیان ذکر خنجر اولا نه آمادگی برای جنگ و مبارزه و نه رقصی صوفیانه آن هم برای سه قرن قبل از ظهور اسلام بلکه بیشتر آیینی شمنی یا شمنیسم یا شمن باوری ،طبیعت گرایی راز ورزانه  ( غیب درمانی )  و ( جادو پزشکی ) مربوط به پیش از تاریخ است که در برخی نقاط جهان از جمله اسیای میانه از مغولستان تا آذربایجان مرسوم بوده است .چنین آیینی را می توانید بین سرخ پوست ها که به لحاظ اعتقادی در قالب شمن جای  می گیرند را بیابید.
هنوز میان ترکمن ها می توان آیین شمنی  “پرخوانی” را مشاهده کرد  . موسیقی پرخوانی درمراسم روان درمانی بیماران بكار می رود .در این مراسم که با رقص انجام می گیرد سعی می شود  تا ارواح خبیث از جسم شخص خارج شود.( سنت شمنی)

به یک ذکر خنجر گوش کنید که چگونه با الهام از صداهای طبیعت و وحوش ساخته شده است.

az

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *