یادگیری در سفر
احتمالا خبر این که باربی‌های جدید با شکلی نسبتا متفاوت وارد بازار شده است را شنیده‌اید. در این مقاله می‌خوانیم که این تغییر چگونه اتفاق افتاد؟
پروژه «سپیده دم»
فانتزی زندگی همچون زندگی باربی با سرعت زیادی در جامعه جهانی در حال رشد است. شاید سازندگان باربی در روزهای اولیه چنین قصدی نداشته و یا هرگز فکر نمی‌کردند که عروسک‌شان باعث تغییردر سبک‌های زندگی افراد زیادی در سراسر دنیا شود.
روزنامه گاردین در آستانه ۵۰ سالگی این عروسک، یک نظرسنجی برای مخاطبانش مطرح کرد که در آن می‌پرسید: “آیا باربی یک نماد فمنیستی است و به کار مدافعان حقوق زنان می‌آید و یا این که به نفع زنان مدرن است که از صفحه روزگار محو شود؟“ براساس نتیجه نظر سنجی ۷۱ درصد خواستار توقف تولید باربی و ۲۹ درصد خواستار ادامه حضور آن در اسباب بازی فروشی‌ها شده‌اند.
در سال‌های اخیر شمار بیشتری از والدین در کشورهای مختلف برای این‌که فرزندانشان تصویری کلیشه‌ای از زیبایی زن نداشته باشند، از خرید این عروسک‌ها برای بچه‌های خود، خودداری می‌کنند.همچنین با کم شدن اقبال جهانی نسبت به باربی و تنزل فروش حاصل از باربی به همراه افزایش نقد‌ها و اعتراض‌ها در دو دهه گذشته، دیگر وقت آن رسیده بود که شرکت باربی تصمیم جدیدی برای ارائه باربی‌های مدل جدید خود بگیرد.
تاثیرهمین انتقاد‌ها، فروش کم، حرکت‌ها و کارزاهای ترویجی بود که بالاخره کمپانی را به فکر راه اندازی پروژه تغییر شکل باربی انداخت. کمپانی این پروژه را به صورت مخفی و با نام «پروژه سپیده‌دم» آغاز کرد. این شرکت تمایل نداشت که حتی خانواده‌های کارکنان شرکت از تغییرات باربی بعد از ۵۷ سال خبردار شوند. تا این که وقت آشکار ساختن این پروژه شروع شد و کمپانی مَتِل چند روز پیش در۲۸ ژانویه 2016، عروسک‌های جدید خود را با شکل، مدل واندازه‌های مختلف به بازار ارائه داد. این عروسک‌ها در سه مدل قدبلند (tall)، ریزنقش (petite) و توپُر (curvy) ارائه شدند. کارخانه سازنده عروسک‌های باربی هم چنین اعلام کرد با ارایه مدل‌های جدیدی از این اسباب‌بازی معروف تلاش خواهد کرد به انتقاد‌ها در مورد غیرواقعی بودن اندام باربی پاسخ دهد. تنوع عروسک‌های جدید شامل ۳۰ رنگ مو، ۲۴ مدل مو، ۲۲ رنگ چشم، ۷ رنگ پوست، ۱۴ فرم صورت و ۴ فرم اندام می‌شود.
دستاوردهای تغییر:
«من هم باربی‌ام»
بعد از انتشارخبرشرکت مَتِل در خصوص ورود باربی‌های جدید به بازار به همراه انتشار تصاویر آن‌ها کاربران شبکه‌های مجازی واکنش‌های زیادی به این مسئله نشان دادند. عده زیادی از ورود این شکل جدید باربی‌ها ابراز خوشحالی کردند و معتقد بودند باربی‌های جدید با بدن‌های جدید واقعیت را بهتر جلوه می‌کنند و به پیام توانمند سازی نزدیک‌تر می‌شوند. یکی از کاربران فیس بوک نوشته: دیگر نمی‌توانید به کسی بگویید باربی شده‌ای! یا کاربری در توئیتر نوشته که حالا دیگر من هم باربی‌ام. و یا یکی از کاربران اینترنتی اظهار خوشحالی کرده بود که یکی از باربی‌ها شبیه دخترهای خاورمیانه‌ای هست.
در کنار تائید باربی، تعدادی از کابران مخالفت کرده‌اند که هنوز این باربی‌ها واقعی نیستند. یکی از کاربران اشاره کرده که ما نیاز به باربی‌های بیشتری داریم، مثل باربی توان‌یاب و باربی با سندروم داوون.
«شما هر چیزی می‌توانید باشید»
در سال ۱۹۵۹ اولین تبلیغ باربی با ترانه‌ای با توجه به وصف اندام باربی وارد تلویزیون شد. این ترانه «با باربی تو زیبا هستی» شروع می‌شود و سعی در توصیف اندام‌های باربی یعنی همان مدل‌های اولیه موبور و قدبلند دارد. اما تبلیغ جدید باربی با این شعار شروع می‌شود: «چه اتفاقی می‌افتد زمانی که دخترها بتوانند آزادنه تصورکنند که هر چیزی می‌توانند باشند»؟ این تبلیغ فضای کلاس درسی را در دانشگاه نشان می‌دهد که در آن دختری حدودا ۸ ساله خودش را به عنوان استاد کلاس درس معرفی می‌کند و در قسمت‌های بعدی دخترانی با همان سن در مشاغل متفاوتی چون دام پزشکی، مربی فوتبال، تاجر و باستان‌شناس می‌بینیم.
در یکی از این قسمت‌ها و درمکالمه‌ای که دختردام پزشک با مشتری دارد، می‌گوید: “آیا تا به حال گربه‌تون رو دیدید که پرواز کنه” ، زن می‌خندد و با تعجب می‌گوید: “نه” و دختر با خوشحالی پاسخ می‌دهد: “گربه من که پرواز می‌کنه.”
در کل این تبلیغ شاهد مکالمات و یا تجویزهای تخیلی دختران در سمت‌های شغلیشان هستیم و در انتهای تبلیغ، شخصیت دختری که استاد دانشگاه هست وقتی با عروسک‌های باربی خود صحبت می‌کند، عروسک‌های خود را به عنوان شاگرد کلاسش در نظر می‌گیرد و سئوالی در مورد اندازه مغز انسان از آن‌ها می‌پرسد. مجموعه کمپین تبلیغاتی« شما هر چیزی می‌توانید باشید» و یا هر چیزی مقدور است با این شعار پیش می‌رود که ما می‌خواهیم حق انتخاب را ترویج بدهیم نه عالی بودن را.
تغییرات تبلیغات باربی و تغییرات خود باربی به خوبی نشان‌دهنده این است که پشت این تغییرات چه صدا‌ها و نقدهایی بوده است. این که باربی از پرورش خلاقیت کودکان حرف می‌زند، این که دختران را توانمند و در مشاغلی که مردانه تلقی می‌شوند قرار می‌دهد، این که تنوع نژادی را در نظر بگیرد، این که مدل‌های با سایزهای بزرگ (Plus size) را وارد مدل‌های خود می‌کند و یا شعار کمپینش را یک شعار برابری‌خواهانه انتخاب می‌کند، همه و همه نشان دهنده تاثیر حرکت‌های ترویجی و انتقادی است .
بدون شک باربی برای رسیدن به شعارش یعنی اشاعه حق انتخاب، هنوز مسیری طولانی در پیش دارد و ما هم برای داشتن جامعه‌ای سالم، به باربی‌های متفاوت‌تر و جدیدتری نیازمند هستیم؛ باربی‌هایی که تصویر واقعی‌تری را نشان می‌دهند، انتخاب‌های دختران و دنیای واقعی اطرافش را نادیده نمی‌گیرند و در نهایت، به ترویج فرهنگی برای تقویت رشد شخصیتی افراد -به ویژه زنان، کمک می‌کنند. اما به عنوان گام نخست، این اقدام شرکت باربی موفقیتی غیرقابل انکار است.
