یادگیری در سفر
معرفی اماکن باستانی استان گلستان 4
دوره اسلامی
امامزاده یحیی بن زید :
مقبره این امامزاده در قسمت غربی شهر گنبد كاووس واقع شده است. این بنا از معروفترین بناهای متبركه استان گلستان و از فرزندان امام زین العابدین كه در زمان حكومت بنی امیه قیام نموده و درسال 120 ه.ق به قتل رسید. از بناهای قدیمی این بقعه محراب ایلخانی آن عصر كه دارای تزئینات گچین با نقوش گیاهی هندسی آیاتی به خط كوفی است.
آرامگاه مختومقلی فراغی :
آرامگاه مختومقلی فراغی شاعر و عارف نامی و یكی از مفاخر فرهنگی كشور در محلی به نام آق تقه یا آق تقای (دشت سفید) بین مراوه تپه و كرند و در 155 كیلومتری شمال شرق شهرستان گنبد كاووس قرار دارد. احداث آرامگاه مختومقلی فراغی متعق به عصر حاضر می باشد كه سبك طرح نقشه آن آمیزه ای از گل وحشی و آلاچیق تركمنی است.
بناهای غیر مذهبی :
بافت های روستایی :
جغرافیای طبیعی استان گلستان بر معماری روستاها و شهرها تأثیر مستقیم داشته به طوری كه جلوه هایی از معماری ارزشمند استان را می توان در آن مشاهده نمود كه شاخص های هر منطقه جغرافیایی را می توان به شرح ذیل مثال زدنی است. منطقه كوهستانی: روستای شاهكوه.
منطقه كوهپایه و جنگلی: روستای زیارت.
منطقه دشت (جلگه ای): روستای بناور، روستای قارقی.
بافت قدیم شهر گمیشان :
شهر گمیشان در 55 كیلومتری شمال غرب شهر گرگان و در شهرستان تركمن واقع است. نام محلی این شهر گمیش دپه (تپه نقره ای) است. برخی آن را شهر آبسكون می داند. گمیشان دومین شهری در استان گلستان است كه بعد از شهر گرگان دارای بافت با ارزش فرهنگی است. ابنیه بافت گمیشان دارای معماری سنتی دوره قاجار و پهلوی هستند. فرم شیروانی بنا، سكوسازی، بهره گیری وسیع از چوب از ویژگی های برجسته معماری شهر به حساب می آید. بافت قدیم گمیشان دارای چند محله است كه عبارتند از: محله خوزین ها، محله شیر محمدی ها، محله شیروانی ها، محله مصطفائی ها و . . . اشاره نمود. سبك معماری شهر به صورت معماری روسی اجرا شده است.
پل آق قلا :
این پل بر روی گرگان رود احداث شده است. طول 76 متر و عرض معبر آن 30/4 است. ارتفاع پل تا سطح آب در حالت عادی 11 متر است. پایه های این پل به دوره سلجوقی بر می گردد و صفویان بر روی پایه های به جا مانده، پل جدید خود را احداث كردند.
شهر باستانی جرجان :
خرابه شهر جرجان كه در سه كیلومتری جنوب غربی شهر گنبد كاووس قرار گرفته است یكی از بلاد معتبر در دوره های سامانیان، آل زیار و سلجوقیان بوده كه بر اثر حملات مغول ها در 617 ه.ق از بین رفته است. این شهر بر روی ویرانه ای شهری از دوران پارتی و ساسانی با وسعتی در حدود 1200 هكتار ساخته شده و از لحاظ معماری و شهرسازی بسیار پیشرفته بوده است.
محوطه و گورستان خالد نبی :
گورستان خالد نبی در حدود 55 كیلومتری شمال شرقی شهرستان كلاله قرار دارد كه از مشرق كوه های بابا شملك و از شمال، جنوب و غرب به هزاره دره منتهی می شود. حاشیه بنای خالد نبی گورستان عظیمی بر روی تپه ماهوره اطراف وجود دارد كه همگی دارای سنگ مزارهای ایستاده هستند كه از نظر فرم و تزئینات با دیگر سنگ مزارهای شناخته شده در منطقه متفاوت هستند. همچنین بقعه خالد ابن سنان در بالاترین سطح این محوطه قرار دارد.
موزه گرگان :
موزه گرگان در اردیبهشت ماه سال 1343 در كاخ سلطنتی واقع در پارك شهر فعلی افتتاح شد و تا سال 1358 دایر بود لكن ساختمان فعلی موزه گرگان در خیابان شهداء و جنب امامزاده عبدالله شهر گرگان قرار دارد. این موزه در سال 1355 به عنوان موزه سنگ قبر افتتاح شد و در بهمن 1367 به صورت موزه منطقه ای در آمد. موزه گرگان به سه بخش كه شامل بخش های باستان شناسی، مردم شناسی و بخش سنگ مزارهایی كه به دست آمده از گورستان های قدیمی منطقه می باشد، تقسیم می گردد.
منبع تبیان
